Menopoz Nedir

Menopoz kadınlarda ileri yaşlarda ortaya çıkan ve aslında cinsel hayatın olgunluğu olarak tanımlanması gereken bir durumdur.Menopozla birlikte ortaya çıkan en büyük değişiklik adet döneminin son bulmasıdır, böylece kadınlarda üreme de ortadan kalkar. Elbette bunlar hormonal değişiklikler üzerinden gerçekleşmektedir. Yumurtalık yani over üzerinde folikül miktarındaki azalma östrojen üretiminin de azalmasını tetikler, zamanla östrojen üretimi sonlanır ve yumurtalıkların da küçülmesi gerçekleşir. Küçülen yumurtalar neticesinde adet dönemi tekrarlanmaz ve üreme sonlanır. Menopoz için 50. yaş ve civarı ortaya çıkış zamanı olarak gösterilebilir. Bazı kadınlardan birkaç yıl önce bazı kadınlarda birkaç yıl sonra ortaya çıkabilir. Doğal olarak gelişen menopoz dışında erken menopoz ortaya çıkma ihtimali de bulunmaktadır. Erken menopoz 45 yaşın altındaki kadınlarda hızlı bir şekilde ortaya çıkar. Çok sayıda farklı durumun erken menopozu tetiklediği bilinmektedir. Bu problemler arasında enfeksiyonlu hastalıklar, yüksek kilo problemleri, çok fazla doğum gerçekleştirmek, kürtaj ve düşük gerçekleşmesi, kanser tedavisi, hipotiroidizm ve bağışıklık sistemi hastalıkları gösterilebilir. Bununla birlikte bazı cerrahi operasyonların kadınlarda erken menopoz etkisi yarattığı bilinmektedir. 

Menopoz döneminin üç evresi bulunmaktadır, bu evrelerden ilki Premenopoz olarak isimlendirilmiştir. Menopoz bazı belirtilerle kendisini göstermektedir, bu belirtiler ortaya çıkmasıyla menopoz hemen gerçekleşmez, arada geçen süre de Premenopoz yani menopoz öncesi olarak isimlendirilmiştir. Bu süreçte hormonal değişiklikler yavaş yavaş başlamaya başlar ve adet dönemi bu durumda etkilenir. Henüz sonlanmasa da adet döngüsünde birtakım zaman problemleri, alışkanlıkların farklılaşması meydana gelmektedir. 

Menopoz dönemi direkt olarak menopozun gerçekleştiği dönemdir. Son adet dönemi de yaşandığında menopoz gerçekleşir ve Postmenopoz olarak isimlendirilen menopoz sonrası dönem başlar. Postmenopoz döneminin gerçekleşebilmesi için menopoz sürecinin yani adet döneminin olmadığı sürecin 1 yıla ulaşması gerekmektedir. 

Menopoz tanısı bilgi alışverişi doğrultusunda ortaya çıkarılabilir, bunun dışında hormon analizi yaparak net tanı ortaya koymak mümkündür. Bazı durumlarda ultrasonografi ile ek şüpheler araştırılabilir. 

Menopoz Oluşumunun Nedenleri Nelerdir?  

İleri yaşla birlikte hormonal değişikliklerle beraber ortaya çıkan menopoz, her kadının yaşadığı bir cinsel olgunluk dönemidir. Menopozun ortaya çıkacağı zamanı etkileyecek çok sayıda faktör bulunmaktadır. Tetikleyici faktörler arasında genetik faktörlerin öne çıktığını söylemek doğru olacaktır çünkü aile öyküsü yani ailedeki ileri yaş kadınların menopoza girme dönemi, diğer kadınlarla benzerlik gösterecektir. Bununla birlikte psikolojik travmaların, genel sağlık durumunun, sigara gibi kötü alışkanlıkların kullanımının, sosyal ve çevresel faktörlerin ve genital faktörlerin etkisi bulunmaktadır. Düzensiz adet ve doğum kontrol haplarının kullanılmasının da tetikleyici faktörler arasında yeri bulunmaktadır. 

Menopoz Öncesi Dönem ve Menopoz Belirtileri Nelerdir?  

Menopoz belirtileri arasında çarpıntı ve gece terlemeleri öne çıkmaktadır. Gece terlemelerine bağlı olarak uyku bozuklukları ve uyku kalitesinde azalma da görülmektedir. Ayrıca ağrılı yakınmalar da ortaya çıkabilir. 

Menopoz öncesi dönemde yani Premenopoz döneminde adet düzensizliklerinin ortaya çıkması mümkündür. Bu problemin kadınlarda gergin, sinirli ve depresif bir ruh hali oluşturması da doğal bir süreçtir. Bu dönemde yumurtlamada azalma ortaya çıktığı için bu etkilerin görülmesi normaldir. Hatta cinsel arzu azalması ve özgüven azlığı dahi görülebilir. Tüm bunlara ek olarak sıcak hissi, hızlı nabız, dikkatsizlik ve konsantrasyon bozuklukları, uyku problemleri, çok terleme, iştah artışı, ağrılı yakınmalar ve baş dönmesi bu dönemde görülebilecek bazı belirtilerdir. 

Menopoz Sonrası Dönem ve Yaşam  

Menopoz sonrası dönemde yani Postmenopoz döneminde önceki dönemde görülen belirtilerin devam ettiği bilinmektedir. İlerleyen dönemde hormonal düşüklükten dolayı rahim, vajina ve vulva küçüklüğü görülebilir. Cinsel birliktelikte güçlük, rahim sarkması ve bazı özel durumlarda idrar problemleri görülebilir. Dermatolojik problemler, mide ve bağırsak problemleri görülebilir. Menopozla beraber kalp hastalığı riski artmaktadır, iştah artışıyla birlikte şişmanlama gerçekleşebilir. 

Menopoz sonrası cinsel yaşam devam edebilir, küçülen vajinal bölge sebebiyle cinsel süreçte ağrı ortaya çıkması muhtemeldir. Menopoz döneminde d vitamini ve e vitamini tüketmek, kalsiyum desteği almak ve kilo kontrolü yapmak belirtilerin azalmasını sağlar. Ayrıca tuz alımı kısıtlanması, egzersiz destekli bir yaşam modeli tercih edilmelidir. Çok kalın ve kat kat giyinmekten kaçınmak gerekir, dar ve rahatsız edici kumaşlar kullanmamak gerekir. Kafeinli gıdaların, yoğun baharatların, sigara gibi kötü alışkanlıkların durdurulması gerekir. Her biri bu süreçte ortaya çıkabilecek etkilerin azalması için faydalıdır. Bazı özel durumlarda hormon replasman tedavisine başvurulabilir.