Kalp Damarlarının Tıkanıklıkları ve Tedavisi

Kalp damarlarının (koroner arterler) damar sertliği (ateroskleroz) sonucu daralması ya da tıkanması sonucu kalp kasına giden kan miktarı azalır. Kalp damarlarının ani tıkanmasıyla kalp krizi gelişir ve hayatı tehdit eder. Kalp kasına az kan gitmesi göğüs ağrısı, nefes darlığı gibi yakınmalara yol açar. Kalp damarındaki darlıklar bazen hiç bir yakınmaya neden olmaz.

Kalp damarlarındaki darlıkların kesin tanısı koroner anjiyografi ile mümkündür. Kalp damarlarındaki darlık veya tıkanıklar stentleme girişimi ya da koroner baypas ameliyatı ile tedavi edilebilir. En uygun tedavi kararı damar tıkanıklarının yeri, yaygınlığı, tuttuğu damar sayısı göz önüne alınarak uluslararası kılavuzların önerileri doğrultusunda verilir. Karar aşamasında hastanın yandaş sağlık sorunları ve kişisel tercihleri de önemlidir. Stent girişimlerinin kısa işlem ve hastane kalışı, çabuk işe dönme gibi avantajları varken koroner baypasın uzun dönemde sağkalım ve tekrar işlem gerektirmeme gibi avantajları önplana çıkmaktadır. Dolayısıyla bu konular hakkında hasta bilgilendirilmeli ve uygulanacak tedavi yöntemine hasta ile birlikte karar verilmelidir.

Koroner baypas ameliyatı:

Koroner baypas ameliyatı koroner damarlardaki bir darlığın ya da tıkanıklığın ötesindeki açık damar bölgesine vücudun bir başka bölgesinden alınan damarların (greft) ağızlaştırılmasıyla kan sağlanması temeline dayanır. Darlığın ötesin takılan damarın diğer ucu aort gibi kan kaynağı olan bir büyük damara birleştirilir ve böylece darlığa köprüleme (baypas) yapılmış olur. Greft olarak en çok sol iç göğüs arteri ve safen veni kullanılır.

Bu ameliyatlar çeşitli büyüklükte kesiler ile kalp-akciğer pompası kullanılarak ya da kullanılmadan yapılır. Kalp-akciğer pompası kullanılarak yapılan tüm ameliyatlara “açık kalp ameliyatı” denir. Bazı durumlarda çalışan/atan kalpte de bu işlem yapılabilir. Bu tekniğe pompasız ya da kapalı ameliyat denir. Ameliyat kesisinin sternum (iman tahtası) kemiği dışında olduğu kesi türlerine de uygun olmayan bir deyimle kapalı denmektedir.

Tıkalı damar sayısı, damarların ulaşılabilirliği gibi değişkenlere göre ameliyat türüne karar verilir.