Çocuk Endokrinolojisi

Çocuk endokrinolojisi, çocuklarda hormon temelli problemlerin tanı ve tedavisini gerçekleştirmektedir. Endokrinoloji hormon bilimi olarak tıp dünyasında kapsamlı hizmetler gerçekleştiren bir branştır. Çocuk endokrinolojisi ise yenidoğan döneminden itibaren 18 yaşına kadar olan bebek, çocuk ve gençlerde hormon temelli rahatsızlıkları incelemektedir. Çocuk endokrinolojisinin önemi oldukça büyüktür çünkü gelişim döneminde çocukların hormonlarında farklılıklar yaşanabilir ve bu neticede çeşitli rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Dolayısıyla henüz küçük yaşta çocuk endokrinolojisi kapsamında yaşanan problemleri tespit etmek ve erken tanı uygulamaları ile birlikte tedavi planlaması gerçekleştirmek mümkündür.

Endokrin Sistem ve Çocuk Sağlığı Açısından Önemi Nedir? 

Endokrin sistem vücudumuzun iç salgı bezlerinin tümünü kapsar. Vücudumuzda salgılama görevi gösteren çok sayıda bölge vardır ve tamamı endokrin sistem çerçevesinde değerlendirilmektedir. Vücut sistemlerinin tam potansiyelinde sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için bu hormon oluşturan salgı bezlerine ihtiyacı vardır. Özellikle çocuklar için salgılanan bu hormonların değeri büyüktür çünkü büyüme, üreme ve metabolizma hareketlerinin kontrolü salgılanan bu hormonlar sayesinde olmaktadır. Erken yaşta endokrin bezlerde ortaya çıkan bir problem başta çocuğum büyüme ve gelişmesine zarar verebileceği gibi farklı hastalıkların ortaya çıkmasına da neden olabilir. 

Endokrin sistem hipofiz, pankreas, iç salgı bezleri, tiroid, paratiroid, hipotalamus, böbreküstü bezi, yağ dokusu, endoteller, kızlarda overler ve erkeklerde testisler olarak açıklanabilir. Vücut sistemlerinin aktif olarak çalışmasında bu hormon salgılayan bezlerin büyük işlevleri bulunmaktadır. Çocuk gelişimi açısından değerlendirildiği takdirde, çocukların büyümeleri için ihtiyaç duydukları hormonların zamanında ve gendeli salgılanması oldukça önemlidir. Bu salgıyı zamanında yeteri kadar alamayan çocuklarda büyüme ve gelişme problemleri yaşanabilir. Bu sebepten ötürü çocuk endokrinolojisi çalışmaları oldukça değerlidir.  

Çocuk Endokrinolojisi Kapsamında Tanı ve Tedavisi Gerçekleştirilen Hastalıklar Nelerdir?

Çocuk endokrinolojisi kapsamında sıklıkla değerlendirilen hastalıkların başında elbette çocuk gelişimini etkileyen hastalıklar gelmektedir. Bu hastalıklar arasında iştah kaybı, iştah kaybına bağlı olarak kilo kaybı ya da iştah kaybından bağımsız kilo kaybı, büyüme problemleri, gelişme geriliği, normalden çok kısa boy, büyüme hormonunda azlık, kilo alma problemleri, zayıflık, aşırı büyüme ve turner sendromu olarak sıralanabilir. 

Endokrin bezler arasında oldukça önemli işlevlere sahip tiroid problemleri neticesinde de guatr, hipotiroidi, hipertiroidi, hashimoto sendromu ve tiroid nodülleri gözlenebilir. Çocuk endokrinolojisi, cinsel gelişimle alakalı problemlerle de ilgilenmektedir çünkü overler ve testislerin salgıladığı hormonlarda da çeşitli dengesizlikler yaşanabilir. Bu durumda kuşkulu genital yapı, inmemiş testis ve penis küçüklüğü yani mikropenis hastalığı incelenmektedir. 

Böbreküstü bezinden kaynaklı olarak gerçekleşen hastalıklar adrenal bez yetmezliği yani addison hastalığı, doğumsal adrenal hiperplazi, cushing sendromu olarak sıralanabilir. Endokrin bezlerin salgıladığı hormonlar, vücut şeker dengesini sağlayacak unsurlar içermektedir. Dolayısıyla şeker hastalığı yani diyabet, insülin direnci problemleri, obezite ve yüksek kilo problemleri ve hipoglisemi gibi rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. 

Kemik ve kalsiyum yönünden hormon dengesizliği oluştuğunda hipokalsemi, hiperkalsemi, d vitamini eksikliği, paratiroid bezi problemleri, osteoporoz, cam kemik hastalığı ve raşitizm sıklıkla karşılaşılan hastalıklar arasındadır.Ergenlik ve gençlik yıllarında ortaya çıkabilecek hormonal problemler ise erken ergenlik, gecikmiş ergenlik, polikistik over, adet düzensizliği ve aşırı tüylenme olarak gösterilebilir. 

Tüm bunların dışında fosfor dengesizlikleri, turner sendromu, hipofiz hormon fazlalığı ya da azlığı, şekersiz şeker hastalığı ve endokrin hipertansiyon çocuk endokrinolojisi kapsamında değerlendirilen diğer hastalıklardır. 

Çocuk endokrinolojisi kapsamında çok sayıda hastalık, çok sayıda farklı belirti ile kendisini gösterebilir. Bunlar için çocuk endokrinolojisinde sayısız tanı ve tedavi uygulaması yer almaktadır. Özellikle çocukların gelişim döneminde son derece önemli olan hormon salınımı dengesinin sağlanması için, çocukların düzenli kontrollerden geçirilmesi önerilmektedir. Aksi takdirde yukarıda sayılan hastalıklar ortaya çıkabilir, çoktan çıktıysa bile ilerleme göstererek farklı problemlerin doğmasına sebep olabilir. Çocuk endokrinolojisi, bu hastalıkların olabildiğince erken tanı ve tedavisini sağlayarak, çocukların hayat kalitesi yüksek bir gelişim dönemi yaşamalarını amaçlamaktadır. Bu şekilde ilerleyen hayatta da sağlıklı olmaları hedeflenir.