Epilepsi (Sara-Nöbet) Tanı ve Tedavisi

Epilepsi bir diğer adıyla sara hastalığı nöbetlerle kendini gösteren nörolojik bir hastalık çeşididir. Epilepsi oluştuğu zaman kendini gösteren nöbetler, beynin bir bölgesinde gerçekleşen hücresel anomaliler sonucu ortaya çıkmaktadır. Epilepsi hastalığı akut olarak gelişmez, kronik bir hastalık olarak bilinmektedir. Doğumsal ya da sonradan gelişebilen epilepsi hastalığı beyin hasarı sonucu ortaya çıkmaktadır. 

Epilepsi nöbetleri ortaya çıktığında 30 saniyeden 2-3 dakikaya kadar uzayabilir. Ani bir biçimde ortaya çıkan epilepsi nöbetleri beyinde yalnızca tek bir noktadan doğabileceği gibi beynin genelini de etkileyebilir. Epilepsi yani sara nöbetleriyle bilinç kaybı, titremeler ve kontrolsüz vücut aktiviteleri görülebilir. Epilepsi nöbetleri bazı durumlarda hafifçe atlatılabilirken, bazen ciddi etkiler açığa çıkabilir. Ciddi etki doğuran epilepsi nöbetleri olağan süresinin üzerine çıktığında acilen sağlık kuruluşlarına başvurmak gerekmektedir. Bu tip ağır epilepsi nöbetlerinde hastada bilinç kaybı ve kontrolsüz davranışlar şiddetli bir şekilde gözükmektedir. Hafif olan epilepsi nöbetlerinde ise hantallık, uyuşukluk, garip tat ve kokular hissedilmesi ve hareketlerde yavaşlama görülmektedir. Bu tip nöbetlerde hasta epilepsi nöbeti geçirdiğinin farkına dahi varmayabilir.

Epilepsi, Sara Hastalığı Türleri Nelerdir?

1. Absans Nöbetler: 

Çoğunlukla şiddetli geçmeyen absans türü nöbetler, çocukluk çağında daha sık görülmektedir. Absans nöbetlerde kişi uzağa dalmış gibi gözükür  ve donuklaşarak çevre kontrolünü kaybeder. Genellikle kısa sürede sonlanan absans nöbetler, yaşandığı sürecin hatırlanmaması ile tespit edilebilir. 

2. Basit Parsiyel Nöbetler:

Genelde beynin ön lobundan kaynaklanan basit parsiyel nöbetler, bilincin açık olduğu nöbetlerdir. Kontrolsüz vücut hareketleri, konuşma bozuklukları ve güçsüzlükle kendini gösterir. Korku hissi, koku ve tat kaybı, sersemlik ve bazı durumlarda geçici felç görülebilir. 

3. Jeneralize Nöbetler:

Daha şiddetli bir şekilde kendisini gösteren jeneralize nöbetler esnasında epilepsi nöbeti geçiren hastanın bilinci kapanır. Daha yaygın olarak görülen jeneralize nöbetleri esnasında hasta donar, yere düşer ve vücut kontrolünü tamamen kaybeder. Kasların kasılıp gevşemeye başladığı süreçte kişi kontrolsüz bir biçimde hareket ederek kendisine zarar verecek durumlar yaşayabilir. Hasta kendine geldiğinde yorgun ve şaşkın bir halde olacaktır. 

4. Kompleks Parsiyel Nöbetler: 

Bu tip epilepsi nöbetlerinde kişi nöbet sürecini hatırlamaz çünkü bilinç doğrudan etkilenmektedir. Kontrolsüz hareket olarak kişinin üstünü başını çekiştirmesi, dolaşması, yalanması, çiğneme ve yutkunma hareketleri yapması gözlemlenmektedir. 

Epilepsi, Sara Hastalığında Tanı Süreci 

Nörolojik kökenli bir hastalık olduğu için epilepsi beynin etkilendiği her durum üzerinden gelişebilir. Çocukluk ya da yetişkin dönemi fark etmeksizin ortaya çıkabilir. Dolayısıyla hastalığın tanı sürecinde de beyni etkileyebilecek tüm problemler araştırılmaktadır. Anne karnında gerçekleşen problemler, doğumsal sorunlar, beyin travmaları, tümörler, genetik faktörler, menenjit ve buna benzer enfeksiyon hastalıkları epilepsi tetikleyicisi olabilir ve bu sebepler araştırılmalıdır. 

Epilepside bu hastalıkların yanı sıra uzun süre açlık, uykusuzluk, bitkinlik, çeşitli ilaçların kullanımı ve hormonal faktörler de etkili olabilir. 

Epilepsi tanısında nörolojik muayene ve bilgi alışverişi kritik rol oynamaktadır. Ayrıca EEG tetkiği, MR ve bilgisayarlı tomografi gibi tanı yöntemlerinden de yararlanılabilir. 

Epilepsi, Sara Tedavi Süreci 

Epilepsi hastalığında nöbet yaşamamak ve nöbet kontrolü ilk tedavi aşamasıdır. Bu sebeple nöbet önleyici ilaç desteği ile süreç yönetilmelidir. Bu bağlamda verilen ilaç tedavisi nöroloji birimi kapsamında özel olarak belirlenmeli ve doz ayarı yapılmalıdır. Ardından uygulanacak tedavi sürecinde ilaçların düzenli bir şekilde aksatılmadan tüketilmesi önerilmektedir. 

İlaç tedavisi dışında rezektif cerrahi ve fonksiyonel cerrahi olmak üzere iki farklı cerrahi uygulaması bulunmaktadır. Bu cerrahi uygulamaları nöbetlerin sıklığını ve şiddetini azaltmaya yönelik olarak uygulanmaktadır. 

Epilepsi hastalığında pil tedavisine de başvurulabilir. Bu tedavi biçimi vagus sinir stimülatörü olarak isimlendirilmiştir ve nöbetlerde azalma sağlamayı amaçlar. 

Tedavi uygulamalarının yanı sıra hayat tarzında sağlıklı bir yaşam seçmek çok önemlidir. Kötü alışkanlıklardan uzak durmak, sağlıklı beslenme modelini tercih etmek ve kaliteli uyku bu noktada en büyük faydayı sağlayacak uygulamalardır.