Üst ve Alt Solunum Yolu Hastalıkları

Solunum sistemi kandaki karbondioksit ve oksijenin yer değiştirmesini sağlayarak doku ve organlara gerekli besin ve oksijenin ulaşmasını sağlar. Yaşamsal fonksiyonları düzenleyen sistemlerin başında yer alan solunum sistemi oldukça karmaşık bir yapıya sahiptir. Bu nedenle sağlıklı çalışmadığında ciddi sonuçlara yol açabilir. Solunum sistemi üst solunum yolları ve alt solunum yolları olarak ikiye ayrılmaktadır. Üst solunum yolları organları burun ve yutak; üst solunum yolları organları ise gırtlak, soluk borusu ve akciğerler olarak sayılabilir.

Üst Solunum Yolu Hastalıkları

Sinüzit

Sinüzit burun boşluğunda bulunan hava dolu kanallar olan sinüslerin enfeksiyonu sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Sağlıklı sinüsler hava ile doludur ve soluduğumuz havayı nemlendirmek ve ısıtmaktan sorumludur. Ancak bloke olduklarında bu durum enfeksiyon görülmesine neden olabilir. Sinüslerin tıkanma nedenleri arasında sinüsün burunlara boşalma kanallarının tıkanması, mukusu sinüsler içinde aktif olarak ostiumlara taşıyan sisteminin bozulması ve mukus içeriğinin ya da kıvamının değişmesi sayılabilir. Soğuk algınlığı, alerjik rinit, nazal polipler ya da septum deviasyonu bu durumların görülmesine neden olabilir. 

Nezle

Nezle virüs kaynaklıdır ve burun boğaz salgılarının damlacık yoluyla etrafa saçılması sonucu kişiden kişiye bulaşır. Yakın temas, kişinin bağışıklık sisteminin zayıf olması, yetersiz uyku ve hijyen yetersizliği bulaşılığın artmasına neden olan faktörler arasında sayılabilir. Nezle virüs kaynaklı bir hastalık olduğundan özel bir tedavisi bulunmamaktadır. Kişide sinüzit, bronşit ya da orta kulak enfeksiyonu gibi farklı bir hastalık gelişmemişse antibiyotiklere başvurulmaz. Nezle tedavisi görülen semptomları hafifletmeye yöneliktir. 

Larenjit

Larenjit solunum yolu enfeksiyonları, reflü hastalığı, sigara kullanımı, alerjiler ya da yaşlanma gibi çeşitli nedenlerle ses kutusu da denilen larinksin iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Yutkunma güçlüğü, kişinin sürekli boğazını temizleme ihtiyacı hissetmesi, halsizlik, öksürük, gırtlakta yabancı bir madde var hissi larenjitin genel belirtileri arasında sayılabilir. Çoğu larenjit vakası geçici bir viral enfeksiyon tarafından tetiklenir ve ciddi değildir. Ancak  kalıcı ses kısıklığı bazı durumlarda daha ciddi bi tıbbi durumun işareti olabilir. 

Farenjit

Farenjit oldukça sık karşılaşılan bir hastalıktır ve genellikle kış aylarında ateş, boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü ve halsizlik gibi belirtilerle kendini gösterir. Akut farenjite neden olan yaygın sebep virüslerdir. Bu nedenle özel bir tedavisi yoktur, görülen semptomların hafifletilmesi amaçlanır. Kronik faranjit nedeni ise boğazın tahriş olmasıdır. Yeterli sıvı alınmaması, çok konuşmayı gerektiren meslekler, sigara kullanımı ya da alerjiler boğazın tahriş olmasına neden olabilir. 

Alt Solunum Yolu Hastalıkları

Koah

Koah hastalığı tam adıyla Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı olarak bilinmektedir ve hayat kalitesini düşüren belirtilerle kendisini gösteren bir çeşit göğüs hastalığıdır. Koah hastalığının oluşmasında bronşların yani hava kanallarının tıkanması en büyük etkendir. Bronşlar akciğer boyunca kesecikler şeklinde yayılan hava kanallarıdır ve bu hava kanalları tıkandığı zaman nefes darlığı başta olmak üzere çok sayıda solunum problemi yaşanır. Günlük hayatta direkt olarak etkileri ortaya çıkan Koah hastalığında çeşitli aktivitelerin yapılması oldukça güçleşir ve hastanın hayat kalitesinde büyük bir düşüş oluşur. 

Koah tedavisinde ortaya çıkan problemlerin hayat kalitesine olan etkisini düşürmek amaçlanmaktadır. Tedavi uygulamaları hayat kalitesini yükseltmek ve nefes darlığı problemlerini azaltmaya çalışır. Bu noktada yapılacak en önemli tedavi sigara gibi kötü alışkanlıkları bırakmaktır. Aynı zamanda havasız, kirli ve tozlu ortamlardan, dumandan ve çeşitli kimyasallardan da uzak durmak gerekir. Sadece bu hayat tarzı değişiklikleri bile Koah probleminin azalmasını sağlayacaktır. 

Zatürre

Zatürre hastalığı alt solunum yolu problemidir ve müdahale edilmediği takdirde hayati sonuçlar ortaya çıkarabilir. Tıp literatüründe Pnömoni olarak da isimlendirilmiştir. Akut gelişebileceği gibi kronik bir hal de alabilir. Zatürre problemi enfeksiyon oluşumları ile birlikte tehlikeli bir hal almaktadır, bu tip durumlarda hastada ciddi belirtiler meydana gelir. Bu belirtiler arasında en sık rastlanan yüksek ateştir. Hasta yüksek ateşle eş zamanlı olarak ciddi şekilde üşüdüğünü hissedebilir ve kontrol edemediği titremeler geçirebilir. Titremeler bazı durumlara tüm vücutta kontrol edilemeyecek bir hal alır ve hastanın hareket etmesi bile güçleşebilir. Bu belirtilere ek olarak öksürük, nefes darlığı, balgam üretiminde artış gibi problemler yaşanabilir. Son evrelerinde vücudun çeşitli yerlerinde morarma görülebilir. Zatürre hastalığı hafif seyrettiği takdirde bu belirtiler görülmeyecek, bunun yerine yorgunluk, iştah kaybı gibi belirtiler ortaya çıkacaktır. 

Zatürreye sebep olan problem neticesinde özel olarak seçilen antibiyotik uygulamasının yanı sıra oluşan belirtileri ortadan kaldırmak için serum, ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar tedavide kullanılabilir. 

Tüberküloz (Verem)

Tüberküloz yani verem hastalığı tarihi oldukça eskilere dayanan bir hastalıktır ve uzun yıllar boyunca verem hastalığından sayısız insan yaşamını yitirmiştir. Verem tedavisi bulunduktan sonra kitleler halinde yaşanan kayıplar ortadan kalkmıştır ancak oluştuğu takdirde hala tehlikeli sonuçlar yaratma potansiyeline sahip bir hastalıktır. Tüberküloz yani verem hastalığı akciğerleri konak olarak kullanan mikroorganizmalar neticesinde oluşan iltihap temelli bir hastalıktır. Verem hastalığından dolayı kitleler halinde insanların yaşamlarını yitirmelerinin sebebi yetersiz sağlık ve barınma koşulları ile doğrudan ilişkilidir. Akciğerlere yerleşen mikroorganizmaların üreyip yayılabileceği alanlarda verem problemi daha çok görülür. Verem hastalığında göğüs ağrısı, iştah problemleri ve buna bağlı olarak gelişen kilo kaybı öncelikli belirtiler arasındadır. Aynı zamanda verem hastalığında hastanın kendini sürekli olarak yorgun hissettiği görülür. Kolayca terlemeler, öksürükler ve koyu renkli balgamla süreç devam eder. Ateşli ve ağrılı yakınmalar eş zamanlı olarak ortaya çıkabilir. 

Tüberküloz tanı uygulamalarında akciğer grafisinden ve bilgisayarlı tomografiden yararlanılmaktadır. Yanı sıra balgam analizleri gerçekleştirilmektedir. Hastalığın tedavisinde medikal tedavinin yanı sıra iyi bir hasta bakımı gerekir. 

Bronşit

Bronşit hastalığı günümüzde oldukça yaygın bir şekilde görünen göğüs hastalıkları arasındadır ve solunum yollarında oluşan iltihaplı problemler neticesinde ortaya çıkmaktadır. Bronşit oluşumunda enfeksiyon oluşturacak maddeler, asidik ve alkali maddeler, virüs, bakteri ve mantarlar doğrudan etkilidir. Bronşit hastalığı günümüzde çok sık görülmektedir ve bazı hastalarda süreç kendiliğinden sonlanmaktadır. Ancak bağışıklık sistemi yeterince kuvvetli olmayan, özellikle sigara tüketimi de olan hastalarda iyileşme hızı oldukça düşük olacağından bronşit hastalığı ciddi evrelere ilerleyebilir. Bu noktada hastanın hayat kalitesini düşürecek belirtilerle kendini gösterir. Özellikle şiddetli ve kuru öksürükler hastaların boğazlarını tahriş eder ve nefes darlığı problemleri gelişir. Balgam artışı ve koyu renkli iltihaplı balgamların dışarı atılması başlar ve bu sürece yüksek ateş eşlik eder.

Bronşit tedavi sürecinde antibiyotik tedavi uygulamasının yanı sıra ağrı ve ateş durumunda ağrı kesici, ateş düşürücü gibi ilaçlar kullanılabilir. Hasta özelinde şiddetli balgam durumu söz konusuysa balgam söktürücü ilaçlarla tedavi desteklenir.